Χάσαμε 1,2 δισ. € για να γίνουμε... Τρίτος Κόσμος

Την παντελή έλλειψη αποχετευτικού δικτύου και εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων στη μισή Αττική, αλλά και σε διάφορες περιοχές της Περιφέρειας, ήρθε να αναδείξει με δραματικό τρόπο η πρόσφατη κινητοποίηση των βυτιοφόρων, όταν σε μεγάλους δήμους και στις κοινότητες της Βορειοανατολικής και της Δυτικής Αττικής τα λύματα ξεχείλισαν και η κατάσταση ήταν ανυπόφορη. Για να φτάσουμε σε τέτοιο σημείο? αποφοράς σήμερα έπρεπε ως χώρα να χάσουμε 1,2 δισ. ευρώ, ποσά που δεν απορροφήθηκαν από το Γ' ΚΠΣ, λόγω της μη υλοποίησης των έργων αποχέτευσης και Κέντρων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) σε όλη τη χώρα, τα οποία έπρεπε ήδη να είχαν ολοκληρωθεί από το 2000!

Στο εργοτάξιο του Θριασίου ο δήμαρχος Ελευσίνας, Γιώργος Αμπα-τζόγλου, εμπνευστής του έργου. Αριστερά η μηχανικός, Εβελίνα Καλαντζή.

Το κόστος για τα έργα των «βιολογικών καθαρισμών» στην Ανατολική Αττική ανέρχεται σε 320 εκατομμύρια ευρώ και για την Περιφέρεια (αφορά πόλεις άνω των 15.000 κατοίκων) σε 900 εκατομμύρια ευρώ. Αν είχαν αξιοποιηθεί τα κονδύλια από το Γ' ΚΠΣ, σήμερα η χώρα μας δεν θα αναγκαζόταν να καλύψει τη χρηματοδότηση του αποχετευτικού και των ΚΕΛ από το ΕΣΠΑ, το οποίο μάλιστα είναι κατά πολύ φτωχότερο από το Γ' ΚΠΣ. Από την άλλη, με τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να εκτελεστούν άλλα περιβαλλοντικά έργα, τα οποία εκκρεμούν διότι δεν υπάρχει χρηματοδότηση.
Σήμερα τα έργα στη Δυτική Αττική είναι σε εξέλιξη, ενώ στη Βορειοανατολική Αττική γίνεται προσπάθεια από όλους τους φορείς να επικαιροποιηθούν οι παλιές μελέτες, ώστε αυτά να προκηρυχθούν.
Την ίδια ώρα η Ελλάδα είναι υπόλογη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μεγάλη καθυστέρηση υλοποίησης των περιβαλλοντικών έργων, ενώ δεν αποκλείεται η επιβολή υψηλού προστίμου, αφού δεν συμμορφώθηκε με σχετική απόφαση του Ευρωδικαστηρίου.
Στις 25 Οκτωβρίου 2007 η χώρα μας είχε καταδικαστεί στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ) για παράβαση της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ, που αφορά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων και την απουσία Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ) σε 24 οικισμούς. Συγκεκριμένα: Αρτέμιδα, Κορωπί, Μαρκόπουλο, Νέα Μάκρη, Ραφήνα, Χρυσούπολη Καβάλας, Ηγουμενίτσα, Ηράκλειο Κρήτης, Κατερίνη, Λευκίμμη Κέρκυρας, Λιτόχωρο Πιερίας, Μάλια, Μέγαρα, Νέα Κυδωνία Κρήτης, Ναύπακτος, Παροικιά Πάρου, Πόρου-Γαλατάς, Θεσσαλονίκη (τουριστική ζώνη), Τρίπολη, Ζάκυνθος, Αλεξάνδρεια Ημαθίας, Εδεσσα και Κάλυμνος.
Το 2007, μετά την ευρωκαταδίκη, οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν στην Επιτροπή ότι θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα με ταχείες διαδικασίες, ενώ επιπροσθέτως το ΥΠΕΧΩΔΕ υποσχέθηκε ότι αποχέτευση και βιολογικοί καθαρισμοί θα έχουν ολοκληρωθεί το 2013. Η Κομισιόν από το 2009 απηύθυνε στην Ελληνική Δημοκρατία προειδοποιητική επιστολή, σύμφωνα με την οποία από 24 αρχικούς οικισμούς, οι 12 δεν διέθεταν τα απαιτούμενα δίκτυα αποχέτευσης και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
Οσον αφορά τις πέντε πόλεις της Ανατολικής Αττικής (Μαρκόπουλο, Αρτέμιδα, Ραφήνα, Κορωπί και Νέα Μάκρη), τα έργα βρίσκονται στο μηδέν.
Συγκεκριμένα, στο Μαρκόπουλο εκκρεμεί για να λειτουργήσει το έργο η αναβάθμιση των ΕΕΛ (τριτοβάθμια επεξεργασία), κόστους 3 εκατ. ευρώ. Τώρα το έργο αυτό είναι στη διαδικασία των προσφορών, ενώ προγραμματίζεται να λειτουργήσει τέλη του 2012.

Ραφήνα και Αρτέμιδα
Οι οικισμοί Αρτέμιδας και Ραφήνας θα εξυπηρετηθούν από το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) Βορείων Μεσογείων, μαζί με τους οικισμούς Γέρακα, Σπάτων, Γλυκών Νερών, Ανθούσας και Πικερμίου.Το 2003 η Κοινή Υπουργική Απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), με την αιτιολογία ότι πρέπει να προηγηθεί της χωροθέτησης του ΚΕΛ η οριοθέτηση του ρέματος Ραφήνας που διέρχεται την περιοχή. Το ρέμα οριοθετήθηκε με σχετική μελέτη, τώρα είναι σε φάση επικαιροποίησης η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και το έργο προβλέπεται να είναι ώριμο για προκήρυξη στο τέλος του 2010.
Ο οικισμός Κορωπίου θα εξυπηρετηθεί από το ΚΕΛ Κορωπίου ? Παιανίας. Η ΜΠΕ του έργου, κατά της οποίας είχε προσφύγει στο ΣτΕ ο Δήμος Μαρκοπούλου, τώρα είναι σε φάση επικαιροποίησης, ενώ η Περιφέρεια Αττικής και η ΕΥΔΑΠ υπέγραψαν την υλοποίηση του έργου και αναμένεται η δημοπράτησή του.Οσον αφορά τη Νέα Μάκρη, το έργο έχει βαλτώσει, καθότι ο Δήμος δεν έχει καταλήξει στην υπόδειξη θέσεων στις οποίες να μπορεί να χωροθετηθεί ΕΕΛ και προβλέπεται ότι το έργο θα είναι ώριμο για προκήρυξη το 2011.
Σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Αττικής 2007-2013 προβλέπεται χρηματοδότηση των έργων αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων σε Αρτέμιδα, Ραφήνα, Νέα Μάκρη και Κορωπί, συνολικού προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης 320 εκατ. ευρώ.

Μετ' εμποδίων ολοκληρώνονται στο Θριάσιο
Στο παρά 5' γλιτώνουμε πρόστιμο 175 εκατ. €

Καθυστερήσεις στην υλοποίηση των περιβαλλοντικών έργων υπάρχουν και στο Θριάσιο Πεδίο. Σε Ελευσίνα, Ασπρόπυργο, Μάνδρα, και Μαγούλα είναι σε εξέλιξη αυτήν τη στιγμή τα έργα κατασκευής των αποχετευτικών δικτύων.
Το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων Θριασίου (ΚΕΛΘ), όπου θα καταλήγουν τα αστικά λύματα, προχωρεί με γοργούς ρυθμούς και θα λειτουργήσει τέλος του έτους, ειδάλλως η χώρα κινδυνεύει με πρόστιμο-μαμούθ.
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 30 εκατ. ευρώ, είναι δυναμικότητας 18.000 κ.μ. ημερησίως και είναι τριτοβάθμιας επεξεργασίας. Στην Ελευσίνα, όσον αφορά το αποχετευτικό, αυτό που απομένει είναι οι συνδέσεις του δικτύου με τις κατοικίες και ήδη αυτό το έργο έχει ολοκληρωθεί κατά το ήμισυ.
Στον Ασπρόπυργο υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις, διότι πτώχευσε ο εργολάβος που έχει αναλάβει την κατασκευή του πρωτεύοντος και του δευτερεύοντος δικτύου αποχέτευσης, για τα οποία φορείς υλοποίησης είναι η ΕΥΔΑΠ και η Νομαρχία Δυτικής Αττικής, αντίστοιχα.
Στη Μάνδρα η κατασκευή του αποχετευτικού δεν προχωρεί εξαιτίας της ανακατασκευής του δικτύου ύδρευσης. Συγκεκριμένα, κατά τις εργασίες για την αποχέτευση έσπασε ένας αγωγός στο γηραιό υδρευτικό δίκτυο και η δημοτική αρχή απαίτησε την ανακατασκευή του παλαιού δικτύου ύδρευσης.
Στη Μαγούλα, τώρα, άρχισε να κατασκευάζεται το δευτερεύον δίκτυο, αλλά δεν έχουν ακόμη υπογραφεί οι συμβάσεις για τις συνδέσεις του δικτύου με τις κατοικίες. Από το 1993 ξεκινάει το χρονικό των προσπαθειών του δημάρχου Ελευσίνας σήμερα και τότε βουλευτή Γιώργου Αμπατζόγλου για την υλοποίηση των έργων. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια γραφειοκρατίας και μια ευρωκαταδίκη, πριν αρχίσει η κατασκευή των έργων στο Θριάσιο.
«Το 1999, μετά 6 χρόνια πρωτοβουλιών και καταγγελιών μου προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο Κόλπος της Ελευσίνας χαρακτηρίζεται από το ΥΠΕΧΩΔΕ ως «ευαίσθητη περιοχή», γεγονός το οποίο αποτέλεσε τον μοχλό πίεσης για την κατασκευή της αποχέτευσης της Ελευσίνας και του Θριασίου», εξηγεί ο δήμαρχος Ελευσίνας και προσθέτει:
«Το 2004 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ελληνική Δημοκρατία, διότι δεν εγκατέστησε αποχετευτικό δίκτυο στο Θριάσιο Πεδίο. Παρά την ευρωκαταδίκη, το έργο καθυστερούσε και το 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απηύθυνε αιτιολογημένη γνώμη για τα λύματα του Θριασίου Πεδίου και την καθυστέρηση του έργου.
Σήμερα τα έργα γίνονται με γοργούς ρυθμούς και στο τέλος του 2010 θα πρέπει ο Βιολογικός Καθαρισμός (ΚΕΛΘ) να δέχεται λύματα για να μην επιβληθεί το πρόστιμο, το οποίο θα είναι της τάξης των 175 εκατ. ευρώ αθροιστικά από το 2004 και 120.000 ευρώ ημερησίως».

Μεγαρα και Εδεσσα

• Τον Απρίλιο του 2010 η Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος ενημέρωσε την Επιτροπή για την κατάσταση συμμόρφωσης για 9 υπολειπόμενους οικισμούς, όσον αφορά τα δίκτυα αποχέτευσης και τις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων (ΕΕΛ).
• Αναλυτικά σε Μέγαρα και Εδεσσα οι ΕΕΛ λειτουργούν και υπάρχουν διαθέσιμες μετρήσεις, στη Λευκίμμη συμπληρώθηκαν τα δίκτυα αποχέτευσης και οι ΕΕΛ θα ολοκληρωθούν εντός του 2010, στο Λιτόχωρο έχει ολοκληρωθεί από το 2008 το δίκτυο αποχέτευσης και οι ΕΕΛ αναμένεται να ολοκληρωθούν τέλος του έτους.

Α. Ανδρεαδάκης - Ειδικός γραμματέας υδάτων
Υπερβολικές οι αντιδράσεις των κατοίκων της Βορειοανατολικής Αττικής

Αγώνα δρόμου κάνει η Ειδική Γραμματεία Υδάτων του υπουργείου Περιβάλλοντος, προκειμένου να ανακτήσει τον χαμένο χρόνο και να εξευμενίσει την Κομισιόν που περιμένει με το «δάχτυλο στη σκανδάλη» τη συμμόρφωση της Ελλάδας με την Οδηγία 91/271 ΕΟΚ. «Το σημερινό αδιέξοδο θα μπορούσε να αποφευχθεί. Διότι το καίριο σημείο από το οποίο ξεπηδούσαν οι αντιδράσεις εκ μέρους πολιτών της βορειοανατολικής Αττικής ήταν η απαίτηση δημιουργίας μονάδων επεξεργασίας λυμάτων τριτοβάθμιας βαθμίδας, από τις οποίες να παράγεται καθαρό νερό για άρδευση.
Βέβαια οι αντιδράσεις υπήρξαν υπερβολικές, ωστόσο θεωρώ ότι η Πολιτεία θα έπρεπε να είχε ανταποκριθεί θετικά. Eτσι θα είχαμε αποφύγει όλη αυτή την περιπέτεια», λέει στο «Eθνος της Κυριακής» ο Ειδικός Γραμματέας Υδάτων κ. Ανδρέας Ανδρεαδάκης. «Η Τοπική Αυτοδιοίκηση όλα αυτά τα χρόνια είχε ως βασικό επιχείρημα την έλλειψη πόρων για την εκπόνηση μελετών. Σήμερα έχουμε διασφαλίσει 600 εκατομμύρια για την χρηματοδότηση των μελετών. Ενώ έχουμε εξασφαλίσει και 900 εκατομμύρια ευρώ για την υλοποίηση των έργων. Ωστόσο μέχρι στιγμής έχουμε δεχθεί μόνο 67 αιτήσεις, από τις οποίες έχουν αξιολογηθεί 48, και οι 41 έχουν ήδη ενταχθεί. Καλούμε τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να υποβάλουν αίτημα το συντομότερο δυνατόν, έστω και με μια απλή έκθεση-προμελέτη», καταλήγει ο κ. Ανδρεαδάκης.

Για τις χωματερές
Ερχονται «καμπάνες» γιατί δεν... συμμορφωθήκαμε
Τσουχτερά πρόστιμα θα επιβληθούν στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή εάν η χώρα μας δεν συμμορφωθεί στη διαχείριση λυμάτων και σκουπιδιών. Για 1.125 ανεξέλεγκτες χωματερές (ΧΑΔΑ) το Ευρωδικαστήριο (ΔΕΚ) καταδίκασε την Ελλάδα το 2005 και προς το παρόν η Επιτροπή έχει «παγώσει» την υπόθεση και έχει αποφευχθεί η επιβολή προστίμου-μαμούθ της τάξης των 34.000 ευρώ ανά ενεργή χωματερή ημερησίως.
Σημειωτέον ότι για τη χωματερή στον Κουρουπητό Χανίων η Ελλάδα πλήρωσε 4,8 εκατομμύρια ευρώ, δεδομένου ότι επιβλήθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ημερήσιο πρόστιμο της τάξης των 20.000 ευρώ (7 εκατομμύρια δρχ.) για δύο χρόνια. Σήμερα λειτουργούν 316 ΧΑΔΑ πανελλαδικά: Πελοπόννησος 79) ΧΑΔΑ, ενώ ακολουθούν οι Περιφέρειες: Κεντρικής Μακεδονίας (42), Δυτικής Ελλάδας (36), Νοτίου Αιγαίου (31), Στερεάς Ελλάδας (28), Ηπείρου (27) Ιονίων Νήσων (11), Αττικής (8) και Κρήτης (5). Σε λίγους μήνες αναμένεται μια δεύτερη καταδίκη της χώρα μας στο ΔΕΚ για τους ενεργούς ΧΑΔΑ, η οποία θα επιβάλλει εφάπαξ πρόστιμο εκατομμυρίων ευρώ, καθώς και ημερήσιο πρόστιμο για κάθε μη αποκατεστημένο ΧΑΔΑ.